رسانههای غربی گزارش دادند که ایران در حال ارسال پیامهایی به اسرائیل و ایالات متحده از طریق میانجیهای عربی است و خواستار پایان یافتن حملات و از سرگیری مذاکرات بر سر برنامه هستهای خود شده است.
رئیسجمهور ایالات متحده روز دوشنبه ۲۶ خرداد گفت که ایران در درگیری با اسرائیل پیروز نمیشود و باید دوباره وارد مذاکرات شود «قبل از اینکه خیلی دیر شود».
دونالد ترامپ که برای حضور در نشست گروه هفت کشور صنعتی در کانادا به سر میبرد، به خبرنگاران گفت: «ایران باید توافق کند، و این برای هر دو طرف دردناک است، اما من میگویم که ایران در این جنگ پیروز نمیشود، و آنها باید گفتوگو کند، و باید فوراً صحبت کنند، قبل از اینکه خیلی دیر شود».
افزایش تلاشها برای برقراری آتشبس
در همین حال، روزنامهٔ آمریکایی والاستریت جورنال روز دوشنبه به نقل از مقامهای اروپایی و برخی کشورهای خاورمیانه نوشت: تهران به مقامهای کشورهای عربی گفته که در صورت عدم پیوستن ایالات متحده به حملات، آماده بازگشت به میز مذاکره خواهد بود.
به نوشته این روزنامه، «آنها همچنین پیامهایی را به اسرائیل منتقل کردند مبنی بر اینکه محدود کردن خشونتها به نفع هر دو طرف است».
خبرگزاری رویترز هم به نقل از دو منبع ایرانی و سه منبع منطقهای گزارش داد: تهران از قطر، عربستان سعودی و عمان خواسته است تا از دونالد ترامپ بخواهند تا از نفوذ خود بر اسرائیل استفاده کند تا در ازای انعطافپذیری تهران در مذاکرات هستهای، با آتشبس فوری موافقت کند.
مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری ایران، نیز در تماس تلفنی با رجب طیب اردوغان، همتای ترکیهای خود، گفت: «اگر آمریکا میخواهد مذاکرات مجدداً ادامه پیدا کند، باید ابتدا جلوی تجاوزات منطقهای اسرائیل را بگیرد».
به گزارش دفتر ریاستجمهوری ترکیه، آقای اردوغان نیز در این تماس تلفنی از گفتوگوی عصر یکشنبه خود با دونالد ترامپ سخن گفت و اظهار داشت که ابتدا اسرائیل باید حملاتش را متوقف کند و سپس ایران و آمریکا مذاکرات هستهای را انجام دهند.
او افزود: ترکیه آماده است میزبانی این مذاکرات را بر عهده بگیرد.
حملات اسرائیل، فرماندهان کلیدی نظامی از جمله بخش اعظم فرماندهان نیروی هوافضای سپاه پاسداران را به قتل رسانده و آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، را بیش از پیش منزوی کرده است. اما تأثیر آن بر تأسیسات هستهای محدود بوده و تحلیلگران میگویند که برای رسیدن به نتایج مورد نظر اسرائیل، ممکن است به یک جنگ هوایی طولانی نیاز باشد.
به گزارش والاستریت جورنال، با توجه به کسب برتری هواییِ اسرائیل برای پرواز آزادانه بر فراز تهران و بخشهای زیادی از غرب کشور، رهبران اسرائیل احتمالاً انگیزهٔ کمی برای توقف حملات خود قبل از انجام اقدامات بیشتر برای نابودی سایتهای هستهای و تضعیف بیشتر قدرت حکومت دینی ایران دارند.
نخستوزیر اسرائیل گفته است که حملات تا زمان نابودی برنامهٔ هستهای و موشکهای بالستیک ایران ادامه خواهد داشت و هیچ نشانهای از آمادگی او برای توقف وجود ندارد.
بنیامین نتانیاهو همچنین گفته که تغییر رژیم هدف نیست، اما با توجه به ضعف رهبری ایران سرنگونی آن میتواند نتیجهٔ این حملات باشد.
پیش از این مقامهای اسرائیلی اظهار داشتند که ارتش این کشور برای حداقل دو هفته حمله، آماده شده و برنامهریزی کرده است.
به گزارش والاستریت جورنال، ایجاد وقفه میتواند به ایران فرصت تنفس برای تجدید قوا و ایجاد فشار بینالمللی علیه عملیات اسرائیل بدهد. همچنین برای تهران یک پیروزی خواهد بود که ایالات متحده را از ورود به این نبرد با تواناییهای نظامی خود باز دارد.
این روزنامه میافزاید به گفتهٔ دیپلماتهای عربی که با ایرانیها صحبت کردهاند، به نظر میرسد تهران معتقد است که اسرائیل از یک جنگ فرسایشی اجتناب میکند و در نهایت مجبور خواهد شد به دنبال یک راهحل دیپلماتیک باشد.
مقامات ایرانی گفتند که آنها فکر میکنند اسرائیل فاقد یک استراتژی روشن برای خروج است و برای وارد کردن آسیب جدی به اهدافی مانند تأسیسات غنیسازی اورانیوم فردو، که در زیر کوه قرار دارد، به کمک ایالات متحده نیاز دارد.
به گزارش والاستریت جورنال، ایران به مقامات عربی گفته که در صورت عدم وجود چشماندازی برای ازسرگیری مذاکرات با ایالات متحده، میتواند برنامه هستهای خود را تسریع بخشیده و دامنهٔ جنگ را گسترش دهد.
در گزارش رویترز آمده است: رهبران کشورهای حاشیهٔ خلیج فارس و دیپلماتهای ارشد آنها تمام آخر هفته را صرف تماسهای تلفنی کردند و با یکدیگر، تهران، واشینگتن و دیگران صحبت کردند تا از گسترش درگیری جلوگیری کنند.
یکی از منابع رویترز در داخل ایران گفته است که جمهوری اسلامی در صورت برقراری آتشبس، در مذاکرات هستهای منعطف خواهد بود.
یک منبع عربی نیز به رویترز گفته که کشورهای خلیج فارس عمیقاً نگران هستند که این درگیری از کنترل خارج شود.
قطر، عمان و عربستان سعودی همگی از واشینگتن خواستهاند تا اسرائیل را برای موافقت با آتشبس و ازسرگیری مذاکرات با تهران برای دستیابی به توافق هستهای تحت فشار قرار دهد.